Από τα "Μονόχορδα" του Γιάννη Ρίτσου

     Το 1979, στο Καρλόβασι της Σάμου, ο Γιάννης Ρίτσος γράφει τη συλλογή "Μονόχορδα". Αποτελείται από μονόστιχα ποιήματα-διαμάντια, που με τη λακωνική τους διατύπωση προσφέρουν στον αναγνώστη την ευκαιρία να συμπληρώσει μόνος του τις σιωπές και τις παύσεις του ποιητή, λειτουργώντας  εντέλει υπονομευτικά για τον τίτλο της συλλογής: τα ποιήματα, πλούσια σε αρμονικές και χρώματα, προσφέρουν στιγμές αναγνωστικής απόλαυσης και στοχασμού. 

      Τρία χαρακτηριστικά παρα-δείγματα, ενδεικτικά της ευαισθησίας του Λάκωνα ποιητή, μιας ευαισθησίας που αφυπνίζει και τα δικά μας αντανακλαστικά, ώστε να προβάλλουμε καθημερινά με ακόμη δυνατότερη φωνή το αίτημα για ανθρωπιά, αλληλοκατανόηση και σεβασμό για όλους τους συνανθρώπους μας. 

        Σε δύο ημέρες θα τιμήσουμε την Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία. Η ανάρτηση αυτή ας αποτελέσει προανάκρουσμα για να μη μείνει ο εορτασμός της 3ης Δεκεμβρίου στο επίπεδο μιας επετειακής υποχρέωσης.

Μονόχορδο πρώτο (143): 

Πέταλο γιασεμιού, σ' ένα ποτήρι με νερό, μακριά που μ'  αρμενίζεις.

Σχόλιο πρώτο: Η εικόνα οικεία σε όλους μας: ένα κλωναράκι γιασεμί σε ένα -αυτοσχέδιο βάζο- ποτήρι με νερό. Ωστόσο, το πέταλο που θα μπορούσε να έχει ιδωθεί ως μια ακόμη υπόμνηση  της αναπόφευκτης φθοράς,  δίνει εδώ την ευκαιρία για νοερό ταξίδι. Τελικά, σημασία έχει ο τρόπος που θα αντικρίσουμε τη ζωή, με τις όποιες δυσκολίες της. Ο ποιητής το ξέρει και το κάνει πράξη.  Έχει λοιπόν κάθε δικαίωμα να υποστηρίζει:

Μονόχορδο δεύτερο (186)

Σβήνω τον ίσκιο ολόκληρο με τούτο το χρυσό μολύβι.

Σχόλιο δεύτερο: 

Ο ποιητής έχει αποφασίσει ότι κανένα σκοτάδι και καμία σκιά δεν αντιστέκεται στη δύναμη και την ομορφιά της ζωής, του λόγου, της ποίησης. Χρέος του  αποτελεί η προσφορά προς τους συνανθρώπους του. Και αυτή η ανιδιοτελής προσφορά είναι τελικά το κέρδος του:

Μονόχορδο τρίτο (278):

Άλλα του πήραν? άλλα τά 'δωσε. Απ'  τις απώλειες θησαυρίζει τώρα.

Σχόλιο τρίτο: 

Τα παραπάνω, φύσει υποκειμενικά, σχόλια μειώνουν σίγουρα το εύρος των αρμονικών για στις οποίες προαναφερθήκαμε. Ο επιεικής αναγνώστης ας τα αγνοήσει, λοιπόν, και ας επιχειρήσει τη δική του ανάγνωση. 

Σημείωση:  Τα αποσπάσματα αντλήθηκαν από την Ανθολογία Γιάννη Ρίτσου, Επιλογή: Χρύσα Προκοπάκη, Επιμέλεια: Χρύσα Προκοπάκη & Αικατερίνη Μακρυνικόλα, Αθήνα: έκδ. Κέδρος, 402-404.

                                                                                               Γιάννης Κονδυλόπουλος

Ένα ποίημα του Γιάννη Ρίτσου για το ελληνικό καλοκαίρι

   Ο Γιάννης Ρίτσος, όπως και οι υπόλοιποι μεγάλοι μας ποιητές, κατόρθωσε να συλλάβει μέσα στις φαινομενικά ασήμαντες στιγμές της καθημερινότητας τη βαθύτερη ουσία των πραγμάτων και του τόπου μας, την ομορφιά που μας κάνει κάποτε να αναρωτιόμαστε αν "υπήρξε τάχα η άρνηση και ο πόνος".

   Ένα ποίημα από τη συλλογή "Επαναλήψεις - Σειρά πρώτη" (1963-1965), αντλημένο από τη συγκεντρωτική έκδοση των "Ποιημάτων" του Ρίτσου από τον εκδοτικό οίκο Κέδρος, τόμος Ι΄, σελ. 17. Καλό καλοκαίρι! 

                   Της φύσης

Άκουσε την πανάρχαιη, μυστική φωνή στο χάραμα.

Έσκυψε στο παράθυρο. Βαθύ, ελληνικό καλοκαίρι.

Ρόδινος ουρανός. Μαβιά τα σπίτια. Η θάλασσα κατάλευκη.

Υπήρξε τάχα η άρνηση και ο πόνος; Ήσυχος ο κόσμος

κατηφορίζει αργά  μπροστά σε μια άσπρη κάθετο

όπως μπροστά σε μια καινούργια οικοδομή, καθάριο στίγμα,

ένα βαρίδι στέρεο ευθυμέτρησης κρεμάμενο σε χρυσό σπάγκο

απ' τους κελαηδισμούς χίλιων αόρατων κορυδαλλών και μιας τρυγόνας. 

                                           Άγιος Κωνσταντίνος Λοκρίδος, 21. VI. 64

Ο Γιάννης Ρίτσος στην Στ΄ Επιστημονική Διημερίδα της Μονεμβασίας (5 και 6 Μαΐου 2018)

   Ο μεγάλος ποιητής το όνομα του οποίου φέρει το σχολείο μας έχει την τιμητική του ακόμη μία χρονιά στην ετήσια επιστημονική διημερίδα που διοργανώνεται στον γενέθλιο τόπο του, τη Μονεμβασιά, στις 5 και 6 Μαΐου 2018. Στην εφετινή διημερίδα θα συμμετάσχει πλήθος πανεπιστημιακών δασκάλων αλλά και εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ξεχωριστή και ιδιαίτερα τιμητική θα είναι η παρουσία του σπουδαίου Κύπριου ποιητή, βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών, Κυριάκου Χαραλαμπίδη, που θα μιλήσει για τον Γιάννη Ρίτσο. Τίτλος της εισήγησής του: "Γιάννης Ρίτσος, εκόμενος και έλκων". 

   Από το 4ο Γυμνάσιο Σπάρτης "Γιάννης Ρίτσος" θα συμμετάσχουν στη διημερίδα τρεις (3) εκπαιδευτικοί, με ισάριθμες εισηγήσεις. Για να διαβάσετε το πρόγραμμα της διημερίδας, πατήστε εδώ. 

Κυριάκος Χαραλαμπίδης

Το "Όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού" του Γιάννη Ρίτσου

       Ας διαβάσουμε πώς ξεκινά η υπέροχη ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου "Όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού", που γράφτηκε το 1938. Ο ποιητής την είχε αφιερώσει στο Βασίλη Ρώτα. Όπως συμβαίνει με το σύνολο του έργου του ποιητή, και αυτή η συλλογή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ

ΑΝΕΒΗΚΑΜΕ στα φτερά των χελιδονιών για να κόψουμε λουλού-

δια από τον ουρανό.

Δεν έχει ο αγέρας του καλοκαιριού κανένα μυστικό για μας που

περπατάμε ξυπόλυτοι στα χόρτα και μιλάμε στα τζιτζίκια τη

γλώσσα του ήλιου.

Περισσότερα...

Αναφορά στο σχολείο μας από τον επίσημο ιστότοπο για το Γ. Ρίτσο

    Γνωρίζετε ότι υπάρχει επίσημος ιστότοπος για το Γιάννη Ρίτσο;  Η ευχάριστη έκπληξη ανάμεσα στις αναρτήσεις είναι η φωτογραφία με το γκράφιτι που κοσμεί την είσοδο του σχολείου μας.

   Αξίζει να ανατρέξετε στον ιστότοπο, όπου έχει αναρτηθεί πλούσιο ανέκδοτο υλικό για τον ποιητή, αναφορές και μελέτες για το έργο του, πολυμεσικό υλικό από τη ζωή του, από παραστάσεις και συναυλίες κτλ.